—Vinizmir şarap platformu’ndaki bir tartışma üzerine—Nezaket sınırları içinde her tür tartışma faydalıdır. Kelimeler ve anlamları üzerinden tartışma polemiğe sarsa bile, bilgiler tazelenir, akılda kalıcılığı artar, daha bi yerleşir dimağa… Nihayetinde, Fransızların çoğunun bile konuya ‘Fransız’ kaldıkları bir yere gelip dayanmış tartışma ‘’ climat’’… Defalarca okuyup idrak etmeye çalıştığım bir konu bu benim de… Anladığım kadarıyla ve dilim döndüğünce, kelimelere dökmeye çalışayım…
Böylesine uzun bir şarap tarihine sahip Burgonya’ da , tarihin yaprakları çevrilirken, bölgedeki bazı bağlardan gelen şarapların kendilerine özgü karakterleri olduğunu farkeden keşişler, bu bağları birbirinden ayırmak için isimler vermişler. Burgonya bağlamında bu ismi olan bağlara genel olarak‘ climat ‘ denmiş. Ancak 1807 yılına gelindiğinde Napolyon’ un emriyle bölgenin resmi tapulandırılması yapılırken, zaten var olan ‘climat’ ların tapuları sahiplerine verilmiş ve bölgedeki tapulandırılan herbir araziye ‘ lieux dit’ denmiş. Yani ‘ climat’ temelde üzüm yetiştirilen spesifik bağları işaret ederken, ‘ lieux dit’ tapulandırılmış bir alanı/ tarlayı/ araziyi refere ediyor. Ama o zamanlardan bugüne geçen zaman içinde bir çok bağ el değiştirmiş, yada parsellere bölünerek satılmış ve dolayısı ile ‘climat’ ve ‘lieux dit’ ler birbirine karışmış. Tarihi referans alırsak bugün bir ‘climat’, birden çok sayıda ‘lieux dit’ den de oluşabilir, bir ‘lieux dit’ in sadece bir parçasını da kapsayabilir.
Gelelim Maranges konusuna… Maranges bir köy apelasyonu. Yani tanımlanmış Maranges AOC sınırlarına dahil alanlarda, belli kriterlere uyarak ürettiğiniz şaraplara Maranges adını verebilirsiniz. Maranges içinde de premier cru olarak belirlenmiş 7 ‘ climat ‘ var. Bu ‘climat’ lardan herhangi birinden üretiğiniz şarabı premier cru olarak etiketliyebilirsiniz. Hatta ‘ climat’ ın ismini de ekleyebilirsiniz etikete… Ancak birden fazla premier cru bağda yani ‘climat’ ta size ait parsellerden yani buna ‘lieux dit’ iniz de diyebiliriz, elde ettiğiniz şarapları blend yaparak şişelerseniz sadece premier cru ibaresini koyabilirsiniz, çünkü tek, spesifik ismi olan bir bağdan gelmiyordur.
Burgonya şarap komitesinin önerisi ile güncel yaklaşım ise, premier cru ve grand cru’ lara climat, Bölgesel ve köy apelasyonları içindeki parsellere ise lieux dit demek… Bir ayrıntı daha; ‘climat’ lar INAO ( Ulusal coğrafi işaret enstitüsü) tarafından resmi olarak tanınırken, ‘lieux dit’ ler resmi olarak tanınmıyor…
